Noordzeekanaalgebied

Bestuurlijke vaststelling Regionale Investeringsagenda NOVEX-NZKG

Vandaag (1 december 2025) is de Regionale Investeringsagenda (RIA) 1.0 vastgesteld door de leden van het Bestuursplatform Noordzeekanaalgebied (NZKG). Een mooie mijlpaal!

Deze agenda brengt de belangrijkste investeringsbehoeften in kaart voor de komende jaren in de NOVEX-NZKG. Dit zijn projecten waarvoor samenwerking tussen Rijk en regio essentieel is. Ze zijn van nationaal belang en dragen bij aan een gezondere, meer leefbare en toekomstbestendige regio. Rijk en regio hebben er in dit samenwerkingsverband voor gekozen om de RIA toe te spitsen op vijf prioritaire investeringsopgaven:

  • Stedelijke vernieuwing IJmond

Betrokken partijen werken samen aan een plan voor stedelijke vernieuwing in de vooroorlogse wijken in de IJmond met oog voor een gezondere leefomgeving en een nieuw perspectief voor bewoners.

  • Voldoende havenruimte voor toekomst haven en industrie

De haven- en industriegebieden in het Noordzeekanaalgebied zijn cruciaal voor de (inter)nationale handel én de energietransitie. Om deze functie te behouden is voldoende ruimte nodig voor havens, industrie en energieprojecten.

  • Landschap, watersysteem en energie-infrastructuur Houtrakpolder

In de Houtrakpolder komen veel ruimtelijke vraagstukken samen. Deze polder is namelijk niet alleen in beeld voor een 380 kV-transformatorstation en de aanlanding van wind op zee, maar ook als mogelijke locatie voor piekwaterberging en voor uitbreiding van de milieucontouren van Westpoort. Bovendien ligt er op de Houtrakpolder een strategische reservering voor een extra havenbekken én heeft het gebied grote landschappelijke en ecologische waarde. Dit dwingt ons om gezamenlijk en nauwkeurig de puzzel te leggen.

  • Regionale netwerken energietransitie

In de NZKG-regio is verduurzaming van de industrie essentieel voor het behalen van nationale en regionale klimaatdoelstellingen. Hiervoor stapt de industrie over op duurzamere energiebronnen. Ook zijn er partijen die kiezen voor het afvangen en transporteren van CO2. Al deze transities vragen om een grootschalige uitbreiding van de bestaande infrastructuur én om de aanleg van nieuwe landelijke en regionale netwerken. In de RIA adresseren we specifiek de realisatie van het H2avennet (het regionale waterstofnetwerk), een CO2-netwerk NZKG en het Stoomnet Westpoort.

  • Transitiefonds verplaatsing Zaanse (voedings)industrie

In Zaanstad liggen veel grootschalige voedingsmiddelen- en maakindustriebedrijven in binnenstedelijk gebied, waar verduurzaming ingewikkeld, kostbaar en niet altijd toekomstbestendig is. Verplaatsing naar energie-efficiënte locaties binnen het NZKG kan de uitstoot aanzienlijk verminderen, terwijl vrijkomende terreinen ruimte bieden voor beter passende, minder milieubelastende functies in de stad. Er wordt onderzocht of een Transitiefonds Verplaatsing Industrie een oplossing kan bieden.

Bekijk NOVEX-NZKG Regionale Investeringsagenda 1.0

Wat is de NOVEX-NZKG?

De komende decennia is het Noordzeekanaalgebied van groot belang voor een aantal grote (transitie)opgaven in Nederland. Tegelijkertijd is duidelijk dat de beschikbare ruimte beperkt is, terwijl alle opgaven ruimte vragen. Door opgaven integraal en gezamenlijk aan te pakken, wordt de schaarse ruimte zo efficiënt mogelijk benut en worden negatieve gevolgen voor leefomgeving en economie beperkt. Daarom heeft het Rijk het Noordzeekanaalgebied in 2022 als NOVEX-gebied aangewezen. Na het vaststellen van de koers in het Ontwikkelperspectief NOVEX- NZKG (2023) is een eerste vertaalslag gemaakt naar concrete afspraken en projecten in de vorm van de Uitvoeringsagenda NOVEX-NZKG (2025-2029). De RIA is de laatste stap binnen deze cyclus.