Ruimte

Inhoud

Ontwikkelperspectief NZKG in het kort

NOVEX-aanpak NZKG

De komende decennia komen grote opgaven op het Noordzeekanaalgebied af.

• De energie- en circulaire transitie vraagt ruimte in onze haven- en industriegebieden.
• Aan de randen bouwen wij woningen en werken wij aan een gezondere leefomgeving.
• Door klimaatverandering komt de grens van ons watersysteem in zicht en is meer ruimte nodig om water op te vangen.

Met al deze uitdagingen hebben we tegelijkertijd te maken. Daarom werken wij, Rijk, regio en partners, vanuit één gezamenlijke koers: het Ontwikkelperspectief Noordzeekanaalgebied. De samenwerkende partijen hebben deze koers vastgesteld in het Bestuursplatform NZKG op 19 december 2023. In 2024 wordt de koers verder uitgewerkt in een uitvoeringsagenda en een regionale investeringsagenda door regio en Rijk.

Download het Ontwikkelperspectief Noordzeekanaalgebied

Klik op de afbeelding voor een grote weergave van het eindbeeld Ontwikkelperspectief NZKG.

Ontwikkelperspectief NZKG

De essentie van onze integrale aanpak komt in drie gebieden samen; de IJmond, Westpoort en de Houtrakpolder.

Een gezondere leefomgeving in de IJmond

Weergave van de projecten in de IJmond. Bron: Ontwikkelperspectief NZKG.

In de IJmond willen we snel een gezondere leefomgeving realiseren. De ontwikkeling van een nieuwe energie-infrastructuur legt hiervoor een basis. Vanuit de nieuwe Energiehaven en de Zeehaven IJmuiden werkt de offshore aan nieuwe windparken in zee. De IJmond is via zeekabels hierop aangesloten via een transformatorstation. Groene elektriciteit, gas en waterstof leggen de basis voor een snelle transitie van Tata Steel, die noodzakelijk is om te komen tot een gezondere leefomgeving.  Daarnaast is in de IJmond een aanpak nodig om de fysieke leefomgeving van naoorlogse wijken te verbeteren. Gemeenten, met steun van provincie en Rijk, zetten daarom in op stedelijke vernieuwing van woonwijken en het aansluiten van deze wijken op warmtenetten. Ook maken ze groene verbindingen naar recreatiegebieden, zoals de Wijkermeerpolder en Spaarnwoude.

Energietransitie, circulaire economie en woningbouw in Westpoort

Weergave van de projecten in Westpoort. Bron: Ontwikkelperspectief NZKG.

Het inpassen van alle onderdelen van de energie- en circulaire transitie is een grote opgave. In de omgeving van de 380 kV-hoogspanningskabels is ruimte nodig voor nieuwe transformatoren. Deze locaties worden de komende jaren gezocht. Aan de westkant van Westpoort komen nieuwe installaties voor de productie van waterstof en groene vloeibare brandstoffen. Hiervoor is extra risicoruimte nodig aan de westkant van Westpoort. Wat er nodig is voor een circulaire economie nodig wordt de komende jaren nader uitgewerkt in een circulaire strategie. Voor woningbouw is een deel van transformatieplannen in voorbereiding of realisatie genomen. Verdere realisatie van onze transformatie ambitie voor woningbouw wordt gezamenlijk afgestemd met onze partners, waarbij rekening wordt gehouden met het tempo van de energie- en circulaire transitie in onze haven- en industriegebieden.

Haven, landschap en watersysteem in de IJmond en Houtrakpolder

Weergave van de projecten in de IJmond en Houtrakpolder. Bron: Ontwikkelperspectief NZKG.

In het hele Noordzeekanaalgebied is ruimte nodig voor de energietransitie. In de IJmond wordt een Energiehaven ontwikkeld. Na de transitie van Tata Steel komt ruimte vrij die ingezet kan worden voor doorgroei van deze ambitie: de Energiehaven Plus. Nabij de 380 kV-hoogspanningsleidingen komen extra transformatoren om het elektriciteitsnet te versterken. En aan de westkant van Westpoort wordt extra risicoruimte gecreëerd om veilig te werken met waterstof en tegelijkertijd het bestaande havengebied intensiever te benutten.  Als wij de komende jaren deze drie onderdelen (energiehaven, transformatoren, risicoruimte) hebben gerealiseerd en er voldoende ruimte overblijft in de havengebieden, dan is uitbreiding van het havengebied niet nodig. In dat geval kan de reservering voor een havenbekken in de Houtrakpolder vervallen. Deze polder kan dan ingezet worden voor het versterken van de ecologie én als een van de piekwaterbergingen die in de toekomst nodig zijn langs en rond het Noordzeekanaal, als gevolg van klimaatverandering.

Gebiedsbiografie NZKG

Vanuit de NOVEX-aanpak NZKG is een gebiedsbiografie opgesteld door MOOI Noord-Holland. Hierin wordt beschreven hoe het Noordzeekanaalgebied is ontstaan, hoe het gebied er nu uitziet, wat het Noordzeekanaal uniek maakt én hoe deze bijzondere kenmerken benut kunnen worden bij nieuwe ontwikkelingen.

Per thema benoemt MOOI Noord-Holland wat kenmerkend is voor het Noordzeekanaalgebied en geeft ‘omgangsvormen’ mee. Deze ‘omgangsvormen’ beschrijven hoe je met de relicten van de geschiedenis en de kenmerken van het bestaande landschap om kunt gaan als je ruimtelijke plannen in het Noordzeekanaalgebied gaat ontwikkelen en vormgeven. We raden ontwerpers, ontwikkelaars en beleidsmakers aan om de gebiedsbiografie te lezen. Kennis van het verleden en de kwaliteiten die in het gebied aanwezig zijn, bieden de kans dat plannen beter, rijker, mooier worden.

Bekijk hier de Gebiedsbiografie NZKG

NOVEX-NZKG viewer

De opgaven en transities die op het Noordzeekanaalgebied zijn samengebracht in de NOVEX-aanpak NZKG. Als onderdeel van de integrale gebiedsaanpak is een viewer ontwikkeld die de opgaven met kaarten in beeld brengt. De NOVEX-viewer is nog in ontwikkeling, omdat niet voor alle opgaven voldoende databronnen beschikbaar zijn. 

Bekijk hier de NOVEX-NZKG viewer 2023

Monitor Ruimte-intensivering NZKG

De samenwerkende partners in het Noordzeekanaalgebied presenteren jaarlijks een actualisatie van de Monitor Ruimte-Intensivering NZKG (RI-monitor NZKG). Ruimte-intensivering staat voor het optimaal benutten van de beschikbare ruimte. De RI-monitor brengt de feiten over de ontwikkelingen op de bedrijventerreinen langs het kanaal in beeld en beschrijft verschillende indicatoren (o.a. gronduitgifte, werkgelegenheid, toegevoegde waarde en overslag).

Bekijk hier de RI-monitor NZKG 2023

Download hier de PDF van de rapportage

Deze meting gaat over de ontwikkelingen in 2022.