Energie

Energietransitie in het NZKG

De energietransitie van de industrie in het Noordzeekanaalgebied is in volle gang. In 2030 moet de CO2-uitstoot met 49% zijn teruggedrongen en in 2050 moet de industrie nagenoeg uitstootvrij zijn. Dit is afgesproken in verschillende nationale, Europese en internationale verdragen. De ontwikkeling van dit energiesysteem betekent dat onze omgeving gaat veranderen. Meer windmolens op zee, zonneparken aan land en op daken en de komst van elektrolysers om waterstof mee te maken. De bedrijven en de industrie in het NZKG hebben grote stappen te zetten. Dat is niet altijd makkelijk, zeker in een gebied waar zoveel opgaven en uitdagingen samenkomen als het NZKG.

Programma Energietransitie NZKG

Het programma Energietransitie Noordzeekanaalgebied geeft vorm aan de transitie en verduurzaming van de industrie in de regio. Het initieert samenwerking en draagt er aan bij dat het gebied bij beleidsmakers en investeerders gezien wordt. Het programma geeft inzicht in de voortgang en samenhang van duurzame projecten in het gebied. Ook wordt duidelijk hoe de uitvoering sneller kan. Zo komen vraag en aanbod bij elkaar en kunnen investeringsbeslissingen en besluitvorming over infrastructuur en andere randvoorwaarden goed worden afgestemd. Samenwerking wordt ingezet en waar nodig geïntensiveerd met het oog op versnelling en het realiseren van concrete projecten. De verduurzaming van de industrie en uitvoering van de CES NZKG wordt georganiseerd langs de verschillende energiedragers van de toekomst: waterstof, elektriciteit, warmte/stoom en koolstof opslag/afvang.

Klik op de afbeelding CES NZKG voor een grotere weergave.

Duurzame energiedragers

• Elektrificatie

  Het elektriciteitsnet in Noord-Holland Zuid staat onder druk. De CES NZKG laat zien dat de vraag naar elektriciteit vanuit de industrie sterk gaat toenemen richting 2030 en 2050. De Versnellingstafel Elektrificatie richt zich op tijdige realisatie van de benodigde uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet.

  

  • In het Position Paper Elektrificatie staat beschreven wat er met de elektriciteitsinfrastructuur moet gebeuren om aan de toekomsite vraag te kunnen voldoen.
  • De Versnellingstafel Elektrificatie wordt getrokken door de provincie Noord-Holland en bestaat uit Alliander, TenneT, Port of Amsterdam, ODIJ, Tata Steel, ORAM en de gemeente Amsterdam, Zaanstad, Beverwijk, Haarlemmermeer en Velsen.

• Waterstof

  Waterstof is vanwege haar eigenschappen een interessante vervanger voor fossiele brandstoffen. Door vraag, aanbod, transport en opslag tegelijkertijd op te schalen, kan er versneld een waterstofcluster in het NZKG worden gerealiseerd om de CO2-uitstoot te verminderen. Met de Versnellingstafel Waterstof wordt de gehele waterstofketen in het NZKG ontwikkeld, opgeschaald en zo mogelijk versneld.

  

  Klik op de afbeelding van de Hydrogen Hub Amsterdam NZKG voor informatie over de flagship- en andere waterstofprojecten in Noordzeekanaalgebied.

  • De ontwikkeling van de waterstofprojecten wordt toegelicht in het Position Paper Hydrogen Hub Amsterdam/NZKG.
  • De Versnellingstafel Waterstof wordt getrokken door Port of Amsterdam en bestaat uit Tata Steel, Gasunie, Vattenfall, Schiphol, gemeente Amsterdam, provincie Noord-Holland, Alliander, Argent Energy, HyCC en het Programmabureau NZKG. Daaromheen is er een schil van samenwerkingspartners zoals Zaanstad Maakstad, gemeente Velsen, ORAM en de MRA. Ook worden kennisinstellingen (zoals Universiteit van Amsterdam en TU Delft)  betrokkenen op het moment dat dit nodig is.

• Warmte/Stoom

  In de Versnellingstafel Warmte/Stoom wordt geïnventariseerd wat de behoefte van de regio op het gebied van warmte is en hoe daar invulling aan wordt gegeven. Ook wordt bekeken welke acties en initiatieven van toegevoegde waarde er zijn, zoals kennisdeling en het monitoren van de voortgang van de programmering in het gebied.

  • Samen met partners in de warmtetransitie is in het Position Paper Warmte/Stoom  in beeld gebracht welke ontwikkelingen van invloed zijn op de vraag en het aanbod van warmte in het NZKG, welke randvoorwaarden er zijn en wat de directe en indirecte effecten van de ontwikkelingen zijn.
  • De Versnellingstafel Warmte/Stoom wordt getrokken door de gemeente Zaanstad en bestaat uit Tata Steel, Port of Amsterdam, Vattenfall, HVC, AEB, gemeente Amsterdam en het Programmabureau NZKG.

• Koolstof

  In het Noordzeekanaalgebied wordt in kaart gebracht welke bedrijven na verduurzaming nog CO2 aanbieden. Daar zijn drie opties voor: het afvangen en opslaan van CO2 (CCS), het afvangen en hergebruiken van CO2 (CCU) of het realiseren van negatieve CO2-emissies. De gemeente Amsterdam verkent samen met het Programmabureau NZKG en Port of Amsterdam de ontwikkelingen rond CO2-afvang en hergebruik van CO2.

  Meer informatie over het afvangen, opslaan en hergebruik van CO2 is te vinden in deze rapporten:

  • CCU quickscan Noordzeekanaalgebied & Flux 
  • CDR quickscan Noordzeekanaalgebied Southpole

De Versnellingstafels

Een belangrijk onderdeel van het programma Energietransitie NZKG zijn de Versnellingstafels waarin relevante partijen per modaliteit (elektriciteit, waterstof, warmte en koolstof) samenkomen. De partijen aan deze tafels spelen een actieve rol (bijvoorbeeld als gebruiker, producent of netbeheerder). Op deze manier ontstaat er slagkracht in de ontwikkeling en uitvoering van de energietransitie in het NZKG.

Cluster Energie Strategie NZKG

Alle Nederlandse industrieclusters hebben een Cluster Energie Strategie (CES) opgesteld. Deze strategieën vormen de input zijn voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK).

• Met dit programma voert het Rijk regie op de versnelling van energie-infrastructuurprojecten van nationaal belang. Dit zijn projecten die meer dan één regio dienen, urgent en complex zijn in de uitvoering en een belangrijke rol spelen bij het reduceren van CO2.
• In de CES NZKG hebben bedrijven aangegeven op welke wijze ze de doelen uit het Klimaatakkoord willen bereiken en wat daarvoor nodig is. De CES NZKG wordt periodiek geactualiseerd om te kunnen bijsturen aan de hand van de laatste ontwikkelingen.
• In september 2022 is de meest recente CES NZKG opgeleverd. Een belangrijke randvoorwaarde om CO2-reductie te realiseren, is tijdige beschikbaarheid van energie-infrastructuur. De CES is hierbij een belangrijk instrument. Hierin wordt de ontwikkeling van vraag en aanbod van energie als gevolg van verduurzaming van de industrie in beeld gebracht en is geïnventariseerd welke energie-infrastructuur nodig is om dat te faciliteren.